W styczniu 2025 roku na rynku wydawniczym ukazała się książka autorstwa Radosława Tyślewicza oraz Tomasza Kowala pt. „Polski Teatr Wojny. Polska, Litwa, Łotwa, Estonia — podatność na zagrożenia hybrydowe, geostrategia Niziny Północnoeuropejskiej i przygotowanie do oporu wobec agresji ze Wschodu”. Publikacja została wydana przez Wydawnictwo Adam Marszałek z Torunia w ramach serii wydawniczej „Bezpieczeństwo a edukacja” pod redakcją dr hab. Barbary Wiśniewska-Paź, Prof. Uniwersytetu Wrocławskiego.
Trzyczęściowa monografia o współczesnych zagrożeniach Polski
Monografia składa się z trzech części, a treść zamyka się w 245 stronach. Część pierwsza podejmuje temat podatności Polski na zagrożenia hybrydowe ze strony Rosji, w której autor przedstawia historyczne źródła działań o znamionach wojny hybrydowej osadzonych w narracji historycznej i wywodzących się od końca XVIII wieku do wydarzeń interpretowanych jako stres test Polski w roku 2015, aż po zdarzenia z lat 2022 włącznie.
Część druga zawiera szerokie omówienie kwestii geostrategicznych Polski jako części Niziny Północnoeuropejskiej i czterech bram wejścia na tzw. Polski teatr wojny – i tzw. bramę smoleńską, przemyską, morawską i morską (Cieśniny Batyckie). Omówiono również kwestie granicy wschodniej Europy, która pozostaje niedookreślona a której przebieg pokrywa się z działem wodnym morza Bałtyckiego i Czernego oraz w części z dawną granicą II RP.
Część trzecia dedykowana jest kwestiom odporności (Resilence) i oporu (Resistance) w państwach nadbałtyckich zgodnie z doktryną NATO, w tym z omówieniem dokumentów i instrukcji wydanych na Litwie, Łotwie i Estonii dla struktur cywilnych na wypadek inwazji ze wschodu.
Książkę można kupić na stronie Wydawnictwa Adam Marszałek.
W książce znajdziemy również słowo od każdego z autorów oraz podsumowanie zawierające główne wnioski.
Słowo od recenzentów
Prof. dr. hab. Tomasza Szubrychta:
„W recenzowanej publikacji podjęta została w sposób nowatorski i wielowymiarowy naukowa analiza zagrożeń hybrydowych generowanych przez Rosję, a wymierzonych w Polskę i państwa bałtyckie. W monografii autorzy przeanalizowali obszary poświęcone zagrożeniom hybrydowym, które w większości już opublikowanych materiałów nie znalazły się sferze zainteresowania innych autorów. Analizy te obejmowały m.in.: charakterystykę historyczną, geograficzną i geostrategiczną bram wejściowych na „Polski Teatr Wojny” oraz krainy geograficzne obejmujące ten „Teatr Wojny”, uwzględniające historyczne i współczesne realia polityczne, ekonomiczne i militarne.
Autorzy przedstawili różnice między błędnie interpretowanym pojęciem Rusi i Rosji. Ważnymi aspektami stanowiącymi treść recenzowanej monografii są analizy: ewolucji rosyjskich poglądów na środowisko bezpieczeństwa od 1991 roku oraz roli i znaczenia państw bałtyckich w strategii Rosji, jak również analizy dokumentów doktrynalnych i strategicznych państw bałtyckich, obejmujące analizy studiów przypadku oporu w koncepcjach obronnych tych państw. Analizy te obejmowały obronę totalną i obronę całościową w kontekście indywidualnych uwarunkowań narodowych państw bałtyckich.
Monografia zawiera ponadto wieloaspektową analizę takich pojęć jak: odporność, opór, efektywny opór, opór zbrojny, opór cywilny oraz wola walki według poglądów NATO w kontekście polityki bezpieczeństwa państw bałtyckich.
W monografii zawarto ciekawe podejście do analizy zagrożeń hybrydowych, a mianowicie skupiają się one na podmiocie generującym zagrożenia hybrydowe lub na podmiotach będących obiektem ataku i ich zdolnościach do efektywnego przeciwstawienia się tym zagrożeniom. Wartościowym aspektem recenzowanej monografii, z punktu widzenia bezpieczeństwa Polski, jest ocena poziomu zagrożeń hybrydowych Polski i symptomy podjęcia takich działań przez Rosję.”
Polecamy temat: Trzy wojny „Miotły” >>
Dr. hab. Barbary Wiśniewskiej-Paź, prof. UWr:
„Temat, ogólny zamysł i koncepcja książki są bardzo interesujące i ważne z punktu widzenia aktualnej sytuacji geopolitycznej i związanych z tym doświadczeń, historycznych kontekstów, wypracowanych koncepcji i deficytów w zakresie oporu (Resistance) i odporności (Resilience) państw bałtyckich – Polski, Litwy, Łotwy i Estonii. Kwestia kooperacji, uczenia się od siebie nawzajem w aspekcie analizy wspomnianych deficytów i adoptowanie lub inspirowania się wypracowanymi rozwiązaniami w innych państwach bliższego i dalszego otoczenia jest rozwojowo kluczowa, aby poprawić stan bezpieczeństwa własnego kraju oraz krajów terytorialnie i/lub instytucjonalnie powiązanych wspólnymi interesami i wartościami, nie tylko w aspekcie bezpieczeństwa i obronności.”
O autorach
Tomasz Kowal – ur. w 1977 r. w Krotoszynie, ppłk rez., uczestnik operacji poza granicami kraju (PKW Irak – III zm.; PKW Afganistan – I, V, IX, XIII zm.). Absolwent Wyższej Szkoły Oficerskiej im. Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Podyplomowych Studiów Wschodnich Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w tematyce konfliktów asymetrycznych, współpracy cywilno-wojskowej (CIMIC), działań hybrydowych oraz przeciwrebelianckich.
Radosław Tyślewicz – ur. w 1976 r. w Gdyni, doktor w dziedzinie Nauk Społecznych w dyscyplinie Nauki o Bezpieczeństwie w specjalności Bezpieczeństwo Narodowe, adiunkt na Wydziale Dowodzenia i Operacji Morskich Akademii Marynarki Wojennej w Zakładzie Wsparcia Działań, weteran działań poza granicami państwa (PKW Irak – IV, VI zm, PKW Afganistan – VII zm.), Prezes Stowarzyszenia Studiów i Analiz Bezpieczeństwa. Członek władz miasta Gdyni w latach 2003-2014 (Radny i Przewodniczący Zarządu Rady Dzielnicy). Zainteresowania naukowe i prace badawcze prowadzi w obszarach: komunikacji międzykulturowej w bezpieczeństwie, współpracy cywilno-wojskowej (CIMIC), zagrożeń hybrydowych oraz roli i znaczenia armii w społeczeństwie, bezpieczeństwa morskiego w zakresie lekkich szybkich jednostek nawodnych, morskich farm wiatrowych, ratownictwa wodnego oraz ochrony dziedzictwa niematerialnego. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych i popularnonaukowych. Uczestnik międzynarodowych projektów badawczych IMPACT („Impact of Cultural aspects in the management of emergencies in public Transport) oraz ESCAPED/COST – Evacuation Science, Cooperation and Access: Policy, Emerging tech and Data / The European Union COST (Cooperation in Science and Technology. Dyrektor międzynarodowego kursu pod auspicjami ESDC pt. “Protection of intangible heritage in armed conflict and the post-conflict period course”.
