Armia Stanów Zjednoczonych kontynuuje procedurę wprowadzania na wyposażenie pododdziałów rozpoznania oraz jednostek specjalnych pojazdów o napędzie hybrydowym oraz elektrycznym. Proces ten od prawie dekady pilotowany jest przez Amerykańskie Dowództwo Operacji Specjalnych USSOCOM (United States Special Operations Command). Operacja ta objęła wytypowanie i pozyskanie odpowiednich pojazdów poprzez wykorzystanie zarówno projektowanych, jak i eksploatowanych już w armii Stanów Zjednoczonych platform Join Light Tactical Vehicle JLTV oraz Ground Mobility Vehicle GMV.
Adekwatnie do nowych projektów USSOCOM przywiązuje bardzo dużą uwagę do modyfikacji cywilnych pojazdów elektrycznych mogących spełniać wymagania misji SOF (Special Operation Forces) takich, jak niedawno przedstawiona propozycja firmy Archimedes Defence – pojazdu Armoured Personnel Carrier – Sting APC.
Z wojskowego punktu widzenia napęd elektryczny niewątpliwie oferuje kilka niezaprzeczalnych zalet w postaci:
- znikomego śladu termicznego (nieporównywalnie mniejszego do eksploatowanych na szeroką skalę silników spalinowych),
- niewielkiego (prawie zerowego) natężenia generowanego dźwięku,
- dynamiki jazdy (przyspieszenia, elastyczności napędu).
Wymienione powyżej zalety znacząco przewyższają jego największe wady:
- zasięg działania (ze szczególnym uwzględnieniem wpływu ujemnych temperatur),
- infrastruktury krytycznej niezbędnej do ładowania baterii,
- czas ładowania ogniw (ich trwałość),
- masy pojazdu,
- kosztów produkcji podzespołów napędu.
Zalety elektronapędu są w stanie znacząco utrudnić a nawet uniemożliwić wykrycie pojazdu, dzięki czemu na współczesnym wielospektralnym polu walki mogą one zadecydować nie tylko o przeżyciu załogi ale o jej przewadze i finalnym zwycięstwie w starciu z potencjalnym wrogiem.
Jedną z propozycji konwersji pojazdu cywilnego do zastosowań paramilitarnych jak i militarnych jest połączona oferta firm Archimedes Defence oraz Unplugged Performance w postaci platformy Armoured Personnel Carrier APC Sting dotyczącej najnowszej oferty firmy Tesla – modelu Cybertruck.
Tesla Pick-up
Firma Tesla Motors założona została w 2003 r. przez pionierów technologii pojazdów elektrycznych Martina Eberharda i Marca Tarpenninga.
Rozwój przedsiębiorstwa współfinansowany był przez wielkiego entuzjastę elektropojazdów Elona Muska, który od 2004 r. stał się głównym architektem firmy.
Przedsiębiorstwo było hołdem złożonym przez pierwotnego właściciela firmy Martina Eberharda dwóm wybitnym postaciom takim jak Nikola Tesla (serbski inżynier, genialny elektrotechnik, radiotechnik – wynalazca silnika elektrycznego) oraz Andreasa Flockena (niemieckie inżynier, przedsiębiorca i wynalazca – konstruktor pierwszego auta elektrycznego Flocken Elektrowagen z 1888 r.).
Cybertruck z założenia miał być pick-up’em wysokiej użyteczności o stosownych gabarytach mających sprostać wielu zastosowaniom. Każdy z przyszłych klientów mógł liczyć na rezerwację pojazdu po wpłaceniu kaucji w postaci 100 USD, co poskutkowało ogromnym zainteresowaniem przyszłych właścicieli.
W ciągu czterech dni po premierowej prezentacji prototypu nabywcy zamówili pojazd w ilości przekraczającej 200 tys. egzemplarzy (do końca marca 2020 r. wartość ta wzrosła do 500 tys. pojazdów – do grudnia 2023 r. liczba zamówień osiągnęła wysokość 2 mln. egz.).
Od 30 listopada 2023 r. (daty rozpoczęcia masowej produkcji) do połowy 2024 r. wyprodukowano 11688 egz. przy mocach produkcyjnych sięgających blisko 125 tys. pojazdów rocznie.
Tak duży potencjał liczebny cywilnych elektropojazdów daje solidne zaplecze ilościowe, które w razie potrzeby można bardzo łatwo i szybko odpowiednio doposażyć aby uzupełnić ewentualne braki sprzętowe czy też straty wykorzystywanych bojowo platform bateryjnych.
Potencjał ilościowy jest bardzo istotnym z punktu widzenia nagłego konfliktu zbrojnego (wojna na Ukrainie), stąd też zainteresowanie przyszłych potencjalnych użytkowników (Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych) ofertą firmy Archimedes Defence opartą na platformie Cybertruck.
Sting APC
Wybór platformy Cybetruck przez Archimedes Defence podyktowany był jej wysoką podatnością na modyfikacje, ponadprzeciętną nośnością konstrukcji, wysokimi osiągami trakcyjnymi, dopracowanym – wydajnym elektronapędem oraz doborem zastosowanych w poszyciu nadwozia materiałów.
Powłokę karoserii prototypu nowej platformy oparto na materiałach wykorzystywanych w produkcji kadłubów rakiet Falkon oraz Starship programu SpaceX, które w egzemplarzach seryjnych pojazdu (celem uproszczenia technologii produkcji) zastąpiono stalą nierdzewną Ultra – Hard 30X początkowo o grubości od 1,8 do 3,3 mm (a obecnie od 1,4 do 1,8 mm) utwardzaną powierzchniowo poprzez walcowanie na zimno dającą poszyciu konstrukcji całkowitą kuloodporność na pociski kal. 9 mm, amunicji pistoletowej 9×19 mm.
Kształt karoserii Cybertruck jest wypadkową zastosowanych materiałów oraz sposobu ich formowania (technologii produkcji).
Pomimo znacznych gabarytów platformy, zapewnia ona stosunkowo niski opór aerodynamiczny o wartości oscylującej pomiędzy 0,34 a 0,38 Cx (w zależności od wyboru nastawy prześwitu zawieszenia), co przekłada się na jednostkowe średnie zużycie energii o wartości 26 kWh na każde 100km przebytego dystansu.
Gabaryty pojazdu: długość 5683 mm, szerokość 2201 mm, wysokość 1741 do 1946 mm przy rozstawie osi 3635 mm i rozstawie kół 1772 mm w wykonaniu seryjnym (1872 mm za sprawą modyfikacji Unplugged Performance) czynią z niego bardzo stabilną platformę.
Polecamy temat: JET PACK. Latający plecak do zadań specjalnych >>
Wielowahaczowe zawieszenie pojazdu wsparte jest stabilizatorami osi przedniej i tylnej, oparte jest ono na miechach pneumatycznych umożliwiających płynną regulację wysokości (+/-205 mm) i co za tym idzie jego prześwitu o maksymalnej wartości sięgającej 406 mm i zakresu pracy (skoku) 305 mm.
Pojazd porusza się na kołach składających się z odkuwanych felg o rozmiarze 9Jx20”, na które założone zostały 35” opony Goodyear A/T 285/65, dzięki którym możliwe było uzyskanie kąta natarcia (35°) oraz zejścia (28°) zapewniających platformie ponadprzeciętną dzielność terenową wspartą napędem wszystkich kół.
Koła zarówno przedniej jak i tylnej osi są skrętne (system 4WS) dzięki czemu promień zwarcia pojazdu zamyka się w przedziale 12,2 m.
Układ kierowniczy nie posiada tradycyjnego mechanicznego połączenia – zastosowano w nim elektryczno-elektroniczny system SBW („Steer-By-Wire”) zapewniający nieliniowość obrotu kierownicy (zakres pracy w przedziale +/- 180°), co przekłada się bezpośrednio na wysoką precyzję prowadzenia pojazdu.
Układ hamulcowy za sprawą wysokiej masy pojazdu składa się z wentylowanych tarcz hamulcowych w rozmiarze 351×32 mm (oś przednia) oraz 356×23 (oś tylna) wspartych standardowym systemem ABS.
Nośność platformy równa 1134 kg pozwala na montaż solidnego opancerzenia w postaci stalowo – ceramicznych płyt balistycznych, dodatkowego wyposażenia (łączności ekwipunku, amunicji), punktu ogniowego – wielkokalibrowego karabinu maszynowego (WKM) kal. 12,7 mm bądź też innego typu uzbrojenia np. wielolufowego karabinu systemu M-134 Minigun na obrotowym stanowisku w tylnej przestrzeni ładunkowej o powierzchni roboczej 2,39 m².
Aktualnie dostępne są dwie wersje napędowe elektropojazdu:
- Cybertruck Dual Motor AWD – dwa silniki elektryczne zabudowane (po jednym) na osi przedniej oraz tylnej, każdy o mocy 224 kW (304KM) sumarycznie 608 KM, łącznym momencie obrotowym 1008 Nm umożliwiającym osiągnięcie 100 km/h w 4,5 s, prędkości maksymalnej 193 km/h (ograniczonej elektronicznie), zasięgu 547 km w trybie Test Energy Low (TEL).
- Cybertruck Cyberbeast Tri Motor AWD – trzy silniki elektryczne zabudowane na osi przedniej i tylnej, przód – jeden silnik o mocy 203 kW (276 KM), tył – dwa silniki o mocy 209 kW (284 KM) każdy, sumarycznej mocy 844 KM, całościowym momencie obrotowym 1396 Nm, prędkości maksymalnej 209 km/h (o.e.), przyspieszeniu do 100 km/h 2,9 s (0-160 km/h 7,0 s), przejazdu ¼ mili (402 m) w czasie 10,9 s, zasięgu 515 km (TLE).
Wszystkie wersje napędowe zapewniają uciąg przyczepy hamowanej o masie 4990 kg.
W każdej odmianie napędowej pojazd korzysta z pojemności 123 kWh zespołu ogniw strukturalnego akumulatora litowo – manganowo – kobaltowego (NMC) architektury 800V (816V).
We wszystkich dostępnych konfiguracjach możliwe jest zastosowanie dodatkowego ogniwa zasilającego (Range Extender) zwiększającego zasięg o ok. 200 km oraz spalinowego wielopaliwowego (olej napędowy, biodiesel, paliwo lotnicze serii Jet A oraz JP-8) agregatu prądotwórczego AMP Drive G125TM o mocy 125kW zabudowanego w przednim bagażniku tzw. Frunk Space (pojemności 400 litrów).
Archimedes Defence proponuje trzy poziomy modyfikacji platformy (Baja, Protector, APC) w zależności od przewidywanych warunków operacyjnych oraz stopnia odporności balistycznej pojazdu.
- Poziom I Sting BAJA: modyfikacja przeznaczona dla służb ratownictwa w strefach klęsk żywiołowych (zmodyfikowane zawieszenie o zwiększonej dzielności terenowej, dedykowane wyposażenie). Odporność balistyczna na poziomie pojazdu seryjnego, poprawiona o bardziej niepodatne na ostrzał oszklenie przedziału załogowego.
- Poziom II Sting PTOTEKTOR: pojazd przygotowany do operowania w strefach zagrożenia ostrzałem (służby ochrony, agencje rządowe, armia – zwiad – rozpoznanie), odporność balistyczna STANG 4569 na poziomie 1 obejmującą: niewrażliwość na pociski kal. 7,62×51 mm NATO, niewrażliwość na pociski kal. 5,56×45 mm NATO, odporności na odłamki artyleryjskie kal. 155 mm (20 mm szrapnele na dystansie 150 m), detonacji min bądź ładunku wybuchowego: granaty ręczne, przeciwpiechotne ładunki wybuchowe – detonacja pod kadłubem pojazdu.
- Poziom III Sting APC (Armored Personnel Carrier): patrolowanie rejonów potencjalnie niebezpiecznych z podejrzeniem zastosowania ładunków improwizowanych (armia – patrol – zwiad – rozpoznanie) odporność balistyczna STANG 4569 na poziomie 4: niewrażliwość na ostrzał pociskami kalibru 14,5×114 mm (przeciwpancerne B32) z odległości 200 m, 20 mm odłamki artyleryjskie (amunicja 155 mm) na dystansie 25 m, 10 kg ładunek lub mina przeciwpancerna o masie 10 kg z detonacją pod kołem lub kadłubem pojazdu.
Opisane powyżej warianty modyfikacji Archimedes Defence mogą być dowolnie i płynnie modelowane na życzenie potencjalnego klienta.
Konstrukcja Cybertruck jest jedną z kluczowych elektroplatform w procesie doboru odpowiedniego pojazdu przez USSOCOM mającego umożliwić przewagę jakościową oraz ilościową armii USA nad potencjalnym przeciwnikiem.
Tekst: Marcin Kaczmarek
